Het heeft even geduurd voor ik weer een artikel kon publiceren. Ik probeer me zoveel mogelijk aan te passen aan deze tijd en ik heb me de laatste maanden veel beziggehouden met het lezen van boeken, werk, en de tijd genomen om te reflecteren. Dit artikel gaat over dat laatste, die reflectie, een stukje verdieping in mijn trauma en gedrag. Als je zelf bepaald trauma of gedrag wilt doorbreken kan dit artikel wellicht inspiratie bieden maar stel professionele hulp altijd voorop.
—
Het was in het voorjaar van 2019 en op een ochtend zat ik met een bakje koffie het boek ‘I am dynamite’ te lezen, een biografie van de filosoof Friedrich Nietzsche. Het boek is fijn geschreven en geeft een mooi inzicht in hoe het leven van Nietzsche in die tijd zou zijn geweest. Ik was al een eindje in het boek en maakte er een gewoonte van om vroeg op te staan, een rustige plek op te zoeken en een uur of twee te lezen voordat de dag echt zou gaan beginnen.
Die ochtend, toen ik door het levensverhaal en de ideeën van Nietzsche ging, maakte iets wat ik las grote indruk op me.
Ik herinner het me nog heel sterk omdat ik nog nooit in mijn leven iets zo helder had voelen binnenkomen. Het was alsof iets mij opluchtte dat te maken had met een heleboel strijd en weerstand waar ik al lang mee te maken had. Het voelde alsof ik zo mijn best deed om te leven, maar niet echt bewust van wat er precies gaande was en nu werd mij iets heel helder. Al wist ik niet direct hoe ik dit gevoel zou kunnen benoemen, of hoe ik er iets mee kon doen, wist ik wel dat het grote impact op me zou hebben.
Voor dit moment, een jaar eerder, begon ik actiever een dagboek bij te houden. Ik had toen het Boliviaanse dagboek van Che Guevara gelezen en dat inspireerde me om er zelf wat actiever mee bezig te zijn. Een plek om te observeren en te schrijven over mijn eigen gedrag om mezelf er ook verantwoordelijk voor te houden en zo een beter mens te worden. Een plek voor mijn gedachten, inzichten in hoe te leven en hoe ik mijn eigen waarden zou kunnen ontwikkelen in plaats van gedachteloos te kopiëren van wat ik anderen zag doen. Waarden die ik pas zou kunnen ontwikkelen als ik meer inzicht zou krijgen in mijn bezigheden en zorgen in relatie tot mijn persoonlijkheid en de wereld.
Dit gevoel van opluchting was misschien de eerste keer in mijn leven waarin ik oprecht stilte in mezelf vond. Het voelde alsof al mijn zorgen betekenis hadden en de negatieve gevoelens waar ik me al zo lang tegen verzette, een belangrijk onderdeel van mij waren.
Dit moment was waarschijnlijk de eerste keer dat ik mij overgaf aan mijn eigen gecompliceerde en vaak negatieve gevoelens. Ik werd mij bewust dat het goed zou zijn om te stoppen met die weerstand en de eindeloze cyclus van me slecht voelen en dan nog slecht over dat ik mij slecht voelde als een soort van never-ending gelaagdheid. Ik was extreem gevoelig voor wat ik voelde en wilde gewoon dat die gevoelens weggingen omdat ze pijnlijk waren. Maar zo werkt het gewoon niet, begon ik te begrijpen, deze emoties waren belangrijke feedback en ik moest leren wat ze betekenden en hoe ik ernaar zou kunnen luisteren. Ze omarmen en ernaar te handelen in plaats van te zoeken naar eindeloze manieren om ze te vermijden.
Maar goed, dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan.
Gelukkig voor mij, bracht dit moment in 2019 een verschuiving als ik nu terugkijk, een mijlpaal in mijn reis om bewuster te worden van mezelf en mezelf wat meer te omarmen in mijn zijn.
Toen ik later dit jaar werd uitgenodigd om een Pecha Kucha in Leiden te doen over mijn fietsreis naar Singapore, besloot ik eens een ander verhaal te vertellen dan dat over prachtige bergen en het ontmoeten van liefdevolle mensen. Ik besloot op zoek te gaan naar een diepere waarheid. Het zou een verhaal worden over wat mij vanuit mijn menselijkheid motiveerde om voor zo lang alleen te willen fietsen. Want waar kwam deze sterke drang vandaan? Wat was de reden waarom ik mij zo vrij moest voelen? En waarom kon ik mij niet conformeren aan meer rust en zekerheid in het alledaagse leven?
Dit verhaal was niet alleen rozengeur en maneschijn, het was het verhaal van een ontsnapping die deel uitmaakte van een reactie op veel abnormale en pijnlijke situaties uit de tienerjaren van mijn leven.
Het was het verhaal dat me geen held maakte, maar iemand die destructief gedrag moest overwinnen als reactie op traumatische ervaringen. Ik besloot dat het vertellen van dit verhaal waardevol was, maar veel persoonlijker dus moeilijker en uitdagender. Toch heb ik mezelf gepusht om ook eens een ander -voor mijn gevoel- veel belangrijkere waarheid te delen met anderen.
Die Pecha Kucha was ontzettend spannend en ik weet tot de dag van vandaag niet of mijn verhaal goed over was gekomen. Gelukkig kreeg ik maanden later een herkansing in Rotterdam, waar ik rustiger en meer ontspannen mijn verhaal zou delen.
Nu, een paar jaar later en een paar boeken en hoofdstukken van levenservaringen verder begint het allemaal steeds logischer te worden. Ik krijg steeds meer inzicht in de gebeurtenissen die hebben geleid tot de gedragspatronen waarin ik in leef en reageer op de wereld om mij heen. Onbewuste patronen, gecreëerd als kind om te overleven, gedrag die zorgde dat ik het alledaagse leven nauwelijks kon omarmen. En dan heb ik het over:
- Emoties niet kunnen uiten en opkroppen tot er een periode aanbreekt waarin ik me emotioneel uitgeput voelde;
- Mijn persoonlijke grenzen niet kunnen bewaken door niet bewust naar persoonlijke waarden te leven en mezelf er hard voor te maken;
- Niet op een gezonde manier kunnen communiceren, in een verhit conflict vaak een emotionele blokkade van hulpeloosheid ervaren;
- Niet echt een gezonde balans hebben tussen geven en nemen, maar voor mijn gevoel alleen maar geven totdat ik moest wegrennen uit zelfbescherming;
- Emotionele afhankelijkheid van escapisme, de behoefte aan een verschuiving van de aandacht van mijn eigen gevoelens.
Er zijn veel redenen en het is ingewikkeld om helemaal uit te pluizen wat er precies gebeurd is en hoe het mij als kind heeft beïnvloed. Wat ik zelf fijn vind is om niet terug te gaan naar al die momenten, gewoonweg omdat ik niet weet met hoeveel meer pijn ik geconfronteerd kan worden. Wat ik wel belangrijk vind is om mij te focussen op de toekomst en te begrijpen welk gedrag en steeds terugkerende en niet constructieve patronen verandering nodig hebben. De patronen die me ervan weerhouden om in mijn volle potentie te kunnen leven. Het zou hierbij goed zijn om een gezond kompas te ontwikkelen dat voor mij kan leiden tot een meer liefdevolle verbinding met mezelf en met anderen. Een weg naar meer stabiliteit, voorspelbaarheid en goodwill naar mezelf en mijn gevoelens. Basically, een safe space met gezonde waarden en grenzen.
Er is een gezegde, behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden. Ik zou het anders willen formuleren, ik geloof er in hoe je anderen behandelt is hoe je jezelf behandelt. Als je niet van jezelf kunt houden, kun je ook niet van anderen houden. Als trauma wonden in je heeft gemaakt die bedekt zijn. Als er geen gezonde kennis is van wat er met je is gebeurd en welke gevoelens een grote rol spelen tot op de dag van vandaag, dan kan het je kwetsbaar maken voor veel stress en hulpeloosheid. Je verzamelt dan namelijk bagage die bijdraagt aan je pijnlichaam die we allemaal bewust of onbewust met ons meedragen en invloed heeft op hoe we met onszelf en anderen omgaan.
In het grotere geheel kunnen we hierin zoveel antwoorden vinden. Ons mentale welzijn is verbonden met onze gedragspatronen en dus ook met ons fysieke welzijn. Ik denk namelijk dat stress de belangrijkste reden is waarom ons immuunsysteem disfunctioneert. We kunnen sterke patronen ontwikkelen die in de toekomst van invloed zijn op ons lichaam en immuunsysteem. Om fragiliteit te voorkomen vind ik het voor mezelf belangrijk om hier niet passief of zelfgenoegzaam in te zijn, want dan stagneert mijn ontwikkeling.
In de pandemie heb ik meer boeken kunnen lezen dan ooit en ook goed kunnen reflecteren. Dit heeft me enorm geholpen om voor mezelf een moreel kompas te ontwikkelen zodat ik niet telkens struikel in de onvermijdelijke valkuil van de dualiteit van mijn emoties. Een aantal belangrijke lessen en waarden waar ik mij bewust van ben geworden:
- Een leven zonder betekenisvolle mensen en relaties, uitsluitend gericht op prestaties zal uiteindelijk leeg en zinloos zijn;
- Het helen van pijnlijke wonden uit mijn jeugd is nodig om te voorkomen dat ik een monster creëer om mijn gewonde innerlijke kind te beschermen;
- Over escapisme, dat het enige waar ik niet aan kan ontsnappen mezelf is en daarom bouw ik stapje voor stapje aan een leven waar die ontsnapping niet noodzakelijk is (meer een aanvulling);
- Volledige vrijheid is een nachtmerrie en vrijheid, succes en zingeving vereisen zelfdiscipline;
- Anderen kunnen misschien een hekel aan mij hebben, maar ze overwinnen daarmee niets tenzij ik hen ga haten en dat kan alleen maar destructief voor mezelf zijn;
- Met routine die rituelen worden kan ik onderdelen van mijn dagelijks leven heilig maken en ze, hoe ik ook in mijn vel zit, blijven volgen;
- Weg blijven van afgunst en jaloezie en andere schadelijke verlangens is noodzakelijk. Begrijpen dat er nooit genoeg zal zijn en dat het ongecontroleerde streven naar meer alleen maar in denial eindigt;
- Dankbaar en waarderend te zijn naar de wereld om mij heen en daarbij -wanneer nodig- de controle uit handen te geven aan iets dat groter is dan mezelf (ik geloof daarin sterk in de duale kracht van de natuur/het universum).
Tot op de dag van vandaag probeer ik steeds bewuster te worden en ben ik bezig met het doorbreken van ongewenste patronen. Ik heb het gevoel dat ik inmiddels een lange weg heb afgelegd en dat geeft mij steeds meer een gevoel van tevredenheid met het alledaagse leven. Ik heb het gevoel dat wat ik doe in de meeste gevallen het juiste is, dat ik een redelijke stabiele basis heb om op terug te vallen en me niet meer zo laat meeslepen door alles wat er in mijn gedachten afspeelt.
In de jaren na dat moment waar ik eerder in dit artikel over sprak, heb ik dat gevoel van opluchting meer ervaren. Niet alleen bij het lezen en koffie drinken maar ook bij momenten in het dagelijks leven. Het is een gevoel van dat ik weet wat er ook gebeurt het juiste is, het zo moet zijn. Dat ik mij over kan geven aan het leven zonder een constant aanwezig innerlijk conflict. Het is een opluchting dat ik gewoon mijn gevoel kan uiten en dat de meeste conflicten op een normale manier tot een oplossing of einde komen. Het is een opluchting om bewust te zijn van mijn grenzen en in staat te zijn om ernaar te kunnen handelen naar anderen toe. En de grootste opluchting is dat ik me niet meer zo uitgeput voel omdat ik inmiddels redelijk in staat ben om mij in het dagelijks leven te ventileren en te expressen, om een gezond evenwicht te bewaken en daarmee te voorkomen dat ik een zware zak vol met negatieve emoties word.
Ik heb geleerd de realisatie van dit alles te zien als een gevoel van eenheid met het zijn en het universum en de overgave aan het proces van leven en leren.
—
Dit artikel is geschreven met inspiratie van:
- Ik ben dynamiet: Het leven van Nietzsche van Sue Prideaux
- The wisdom of Trauma van Gabor Mate
- A new Earth van Eckhart Tolle
- The Edele Kunst van Not Giving a Fuck van Mark Manson
- Stillness is the Key van Ryan Holiday
