Balanceren tussen meer willen en content zijn

Balanceren tussen meer willen en content zijn

Een fiets, vier tassen, een tent, slaapzak, slaapmat, iPhone, GoPro, mp3 speler, oordopjes, hoofdlampje, twee boeken, een dagboekje, een geïmproviseerd kookstel en wat kleding. Dat was zo ongeveer alles in mijn bezit. Iedere ochtend had ik met wat focus maximaal 25 minuten nodig om alles in te pakken. Het was zo weinig dat de impact van wanneer ik iets kwijt zou raken heel klein was. Het voelde bevrijdend. 

Alleen de realiteit was dat ik stiekem, heel stiekem, het toch wel erg lekker vond om languit in een heet schuimend bad te liggen ergens in een luxe hotel. 

Ik leef in een overgangsgeneratie. En met overgang bedoel ik de overgang naar het digitale tijdperk. Ik ben van de generatie die is opgegroeid zonder internet en computers. In de laatste tientallen jaren heeft tijd een compleet andere dimensie gekregen met de ontwikkeling van die computers en dat internet. Alles is extreem productief geworden. We bevinden ons in een enorme prestatie economie. Helemaal in de grotere steden straalt zo ongeveer alles succes uit. Ik scrol over m’n social tijdlijn en wordt er ongemakkelijk van. Moet ik niet harder gaan werken? Meer succes hebben? Meer gaan trainen? Meer goed doen voor deze wereld? 

Singapore

Nog nooit in de geschiedenis is de ontwikkeling van de mens en onze informatie zo snel gegaan. Informatie was een tijdje geleden nog beperkt. Nu is het er overal. Vroeger nam ik alles van mijn ouders of grootouders aan. Ze vertelden mij welke waarden belangrijk zijn en dat er altijd iets groters is dan mezelf, namelijk een God om op te bouwen. Hun levenswijsheid was een van de weinige en belangrijke bronnen van informatie en dus heel invloedrijk. Als mijn vader nu wat roept, check ik eerst even Google of het wel klopt wat hij zegt. En dat doe ik trouwens ook met advies van de dokter, dat gaat allemaal onder het grote internet vergrootglas. 

In mijn jonge jaren was het anders. Ik weet nog goed dat na lang zeuren mijn ouders de Amigo 500 hadden aangeschaft. Ik moest er dan een floppy indoen. Na wat gepiep en gekraak kwam er dan een geblokt scherm tevoorschijn. Dyna Blaster. Ik was gek op Dyna Blaster. Een poppetje liet ik rondrennen met een joystick en drukte op een grote rode knop waarmee ik bommen kon plaatsen. Een simpel maar geniaal spel en ik heb het dan ook best wat uurtjes gespeeld. 

De computers ontwikkelden snel verder en in mijn tienerjaren was ik al druk bezig met chatten via MSN. MSN werd WhatsApp, Hyves werd Facebook en Facebook is nu Instagram geworden. En dat terwijl mijn moeder net een beetje begrijpt waar al die knopjes en icoontjes op Facebook voor dienen. 

Het internet heeft ervoor gezorgd dat ons leven sneller is geworden dan ooit. De kwaliteit van ons leven is in tientallen jaren zoveel beter geworden. In deze ontwikkeling heeft in de westerse wereld het kapitalisme een hele grote sprong gemaakt. Het was onder andere Sigmund Freud in de negentiende eeuw die ons een belangrijk inzicht bracht over persoonlijke ontwikkeling en hoe we beslissingen nemen. 

Deze theorieën werden niet alleen gebruikt voor medische behandelingen maar zijn ook gecommercialiseerd in de Amerikaanse en Europese samenleving met wereldwijde invloed. Geef de mensen wat ze willen, was de eerste gedachte. Weten mensen wel wat ze willen? Mensen kunnen eigenlijk alleen kiezen uit wat ze weten en wat ze weten is beïnvloedbaar. Niet mijn woorden, dit is wat Edward Bernays maar al te goed begreep door met de informatie van zijn oom Sigmund geld te gaan verdienen. Edward snapte heel goed hoe je het onderbewuste kan manipuleren. Hij creëerde hele marketing theorieën in de Verenigde Staten. De gedachte was dat, als je je identificeert met een product, dit een therapeutische waarde kan hebben. Het verbetert je zelfbeeld en je wordt een zekerder persoon met een beter leven. 

Het doel was om de samenleving te veranderen door het verlangen naar een product of dienst in mensen te versterken en zo winst te maximaliseren. 

Tot de dag van vandaag heeft zijn werk grote invloed op onze samenleving. Het onbeschaamd manipuleren van het onderbewuste van mensen wat in de jaren 20 gaande was gebeurd nu gelukkig iets bescheidener. Het begint inmiddels voor de meeste mensen wel helder te worden dat als je het verlangen in materialisme op een grote schaal versterkt economische en ecologische problemen op lange termijn niet te overzien zijn. Regels nemen toe, overheden reguleren beter en informatie is beter zichtbaar. 

Interessant is dat het individualisme heel centraal is gaan staan. De focus op vrijheid, dromen en persoonlijke ontwikkeling is heel sterk toegenomen. Op heel veel vlakken is dit heel goed, maar het vraagt ook een grote verantwoordelijkheid. 

Mijn onderbewuste wordt geprikkeld door in te spelen op mijn behoefte en mijn behoefte te vormen. In producten met bijvoorbeeld een luxere vakantie, een mooiere auto, een betere laptop, etc. Als ik mijn Instagram app opent krijg ik een advertentie van waterafstotende sokken. Ik word herinnerd dat het tijd wordt om mijn Spaans weer is op te pakken. Even later word ik gemotiveerd mijn tent en wildkampeer ideeën geheel up te graden naar een tiny beach house. Dit allemaal heeft behoorlijk invloed op mijn behoefte, op wat ik wil. 

Die veeleisendheid, drukte en informatieovervloed, is iets waar we onszelf tegen kunnen leren beschermen. Informatie kunnen we filteren en daarmee onze behoeften op een verantwoordelijke en bescheiden manier controleren. Ik denk dat dit onmogelijk is zonder een bepaald groter doel voor ogen te hebben. Ik denk dat hoe minder helder dat doel is hoe sneller we verwikkeld raken in ongezonde materialistische gewoonten en dus verdwaald raken in die veeleisendheid, drukte en informatieovervloed. Op de lange termijn zal dit een leeg gevoel steeds meer in ons versterken. Er is echt teveel om op te kunnen focussen, dus focussen op specifieke doelen binnen een groter doel is niet alleen waardevol maar ook iets dat ons op de been zal houden.

Qinghai-Tibet Highway

Ik moet constant mijzelf de vraag stellen of ik iets echt nodig heb. Of het probleem waar ik van bewust wordt gemaakt wel terecht is. Mijn huidige sokken prima werken en ik toch wel echt heel graag in een tent wil slapen. Mijzelf beschermen van de impulsen die zorgen voor een gevoel van verzadiging dat altijd tijdelijk en eindig is. 

We richten ons altijd op dingen die ons interesseren, waar we naar op zoek zijn of die we willen hebben. Ik denk dat dit een natuurlijk instinct is. Tevreden zijn is dan ook altijd tijdelijk. Als we altijd tevreden zijn en nooit van punt a naar punt b willen dan belanden we in een betekenisloze wereld. De vraag is dus hoe we hoop kunnen halen uit de toekomst zonder afbreuk te doen op wat we hebben. Ik bedoel hiermee te kijken naar onze imperfecte zelf en acceptatie te hebben voor wie en wat we zijn. Ons niet in extremen laten verleiden door status en macht. De privileges die we hebben leren waarderen en te streven naar verbetering.

Het is heel krachtig om op een gezonde manier te streven naar verbetering van onszelf en onze omgeving. Met een open houding. De wereld beter leren begrijpen. Op zoek naar waarheid en elke keer weer een stukje nieuwe waarheid ontdekken. Ons daarbij altijd af te vragen, wat zijn onze waarden en wat geeft ons hoop? Wat hebben we echt nodig en wat niet?